De Jortcast

Een hele generatie wordt op dit moment te verwend opgevoed, vindt hoofddocent psychodiagnostiek Jan Derksen (RU), waardoor zij uitgroeien tot tropische visjes die niet opgewassen zijn tegen het echte leven in de Noordzee. Hoe heurt het dan eigenlijk wél? In deze aflevering bespreekt Derksen opvoedingstechnieken en tuchtstrategieën voor weerbare, welgemanierde kinderen.

Regelmatig mediteren zou je innerlijke rust en vrede met jezelf geven. Een beter leven. Maar nut ervan is nooit bewezen, zegt microbioloog en columnist dr. Rosanne Hertzberger. Wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat mediteren werkt is veelal gedaan door mensen die in mediteren 'geloven', en daardoor dus onbetrouwbaar. Hertzberger waarschuwt voor misbruik van de wetenschap.

Loonmatiging is al decennia het devies in polderland: we houden de stijging van de lonen beperkt om te zorgen dat er voldoende werkgelegenheid is. Contraproductieve economische politiek, betoogt emeritus professor Alfred Kleinknecht al jaren. Want hoger loon zorgt voor meer technologische investeringen en dus voor een hoogwaardiger economie. In deze aflevering legt hij uit waarom we af moeten van die eeuwige loonmatiging.

Midden jaren negentig startte project-JSF. Na jarenlang geteisterd te zijn door technische tegenslagen, vertragingen en kostenstijgingen rolt in Texas deze maand eindelijk het Nederlandse model van de band. Defensiespecialist dr. Dieuwertje Kuijper spreekt met Sander Schimmelpenninck over of ons militaire apparaat straks daadwerkelijk iets voorstelt.

Bij economische studies als Bedrijfskunde ontbreekt het aan ruimte voor maatschappelijke vorming. De managers van morgen leren veel over hoe je winst maximaliseert en productiviteit verhoogt, terwijl er maar weinig aandacht is voor ethiek en morele kwesties. En wie financieel kapitalisme zaait, zal botte horkIn deze Jortcast pleit filosoof dr. Jelle van Baardewijk voor verandering. Tijd om na te denken over wat de samenleving oogst als zij mechanisch, financieel kapitalistisch denken zaait.

Het fotograferen van de eigen tronie is een populaire hobby. De duckfaces en onrealistische erotische zelfportretten schieten voorbij op Instagram, Snapchat en Facebook. Voor dr Kelder reden om zich af te vragen of het niet een tandje minder kan, qua ijdelheid. Wat betekenen deze selfies op social media voor de ontwikkeling van jongeren? Een gesprek met dr. Annemarie van Oosten die promoveerde op het effect van sexy selfies.

Opoffering van eigen vermogen om ieders welzijn in de samenleving te bevorderen. Wat is belasting betalen toch mooi! Maar nog altijd schrikken we van blauwe envelopjes en kunnen we het vergelijken van ons bruto en netto inkomen ook wel zelfkastijding noemen. Waar zijn onze morele principes en hoe beïnvloeden zij ons financiële gedrag? Jeroen van Baar promoveert op het onderwerp en bespreekt zaken als erfbelasting met Sander Schimmelpenninck.

Als de Nederlandse arbeidsmarkt net zo gendergelijk zou zijn als die is in onze buurlanden geeft dat de economie een impuls van 114 miljard euro, volgens een McKinsey-rapport. Helaas is deeltijdgedrag een trend die in Nederland maar niet uit de mode raakt. Sander Schimmelpenninck bespreekt met politicoloog dr. Liza Mügge (UvA) waar het mis gaat.

Intellectueel gezien is god overbodig geworden door wetenschap. Maar dat weerhoudt religieuze mensen niet van het geloof in één of meerdere opperwezens. In deze podcast vertelt de religie-kritische Vlaamse wetenschapsfilosoof Maarten Boudry onder andere over het verband tussen secularisering en de opleving van religie in de publieke ruimte, en de risico’s van religie voor de maatschappij.

Aan het einde van het jaar kan het programma dat haar bestaansrecht ontleent aan hypes en hysterie niet anders dan een deskundig doctor uit te nodigen om de proefballonnen, nepnieuwtjes en trending topics van 2018 door te prikken. De centrale vraag: wat is de invloed van al die hypes op de uiteindelijke politieke besluitvorming? Een relativerende overpeinzing met prof. dr. Rens Vliegenthart, hoogleraar media en samenleving aan de UvA en lid van de Jonge Akademie (KNAW).

In 2018 balde de vrouw haar vuist, de man vertwijfeld en bedremmeld achterlatend. In deze aflevering praat publiciste Maartje Laterveer ons bij over de sneue, onderdrukte, achterblijvende en deerniswekkende species der mannen. Een gesprek over herhaling van de geschiedenis, monomanie en, wat een prachtig woord: kwetsbaarheid.

We eten met z’n allen tien procent minder dierlijk weefsel dan voorheen (uw presentator bijna 100 procent) en prof. dr. Marjolijn Visser legt in deze aflevering uit dat we uitstekend zonder kunnen. Daar bovenop komt nog de plantaardige trend: binnenkort is niet alleen uw kerstdiner veganistisch maar ook uw cappuccino, vlaflip en slavink. Hoe solide zijn beide trends en heeft u ‘dan geen recht op een stukje vleesch?! Een feitelijk gesprek met (dat mag u best weten) een tikkeltje ideologie.

Er is nog genoeg te doen om de positie van vrouwen in de wetenschap gelijk te trekken. Volgens dr. Belle Derks, voorzitter van de Jonge Akademie van de KNAW, zijn we gewoonweg slecht in het herkennen van dezelfde kwaliteit bij iemand waar een vrouwennaam bij staat. Ze vertelt over stereotypen in de wetenschap en masculiene culturen aldaar.

De kloof tussen kiezer en gekozene is met grote regelmaat onderwerp van gesprek in onze democratie. De commissie Remkes stelt grote hervormingen voor die het brommende volk weer dankbaar zouden moeten stemmen. Een gesprek over de kennelijk vergeten lager opgeleide kiezer en of we toe zijn aan een update van het parlementaire bestel met historicus dr. Geerten Waling.

Een pilletje hier, een snuifje daar of een blowtje op de bank: onze drugseconomie is een flinke sector. En hoewel er elk jaar weer recordvangsten cocaïne worden gedaan blijft de prijs onveranderd. Reden tot morele paniek? Prof. dr. Bob Hoogenboom, hoogleraar fraude en regulering aan de Nyenrode Universiteit stelt dr Kelder gerust en prikt door de hype van het drugsnieuws heen.

De Franse president Macron heeft het momenteel moeilijk met een nieuwe ‘Franse Revolutie’ die zich tegen hem keert. De misnoegde middenklasse gaat massaal de straat op gehuld in gele hesjes en met een diffuus eisenpakket. Professor Steven Brakman komt de economische realiteit achter dit protest toelichten. Speciaal voor deze gelegenheid heeft dr Kelder zijn eigen gele hesje aangetrokken.

Spreken over ontwikkelingssamenwerking en mensenlevens in termen van ‘rendement’ is natuurlijk nogal koud en zakelijk. Maar om die reden het beschikbaar maken van anticonceptie in ontwikkelingslanden in zijn geheel verwerpen is een ander uiterste en bovendien zonde. Kijken naar hoeveel mensen we kunnen helpen met iedere euro is wel degelijk goed, vindt ontwikkelingseconoom dr. Kellie Liket.

Het gepeperde debat over hedendaags racisme en het slavernijverleden wordt met elke december die verstrijkt pittiger. Historicus dr. Karwan Fatah-Black vindt het jammer dat deze discussie zo zwart/wit gevoerd wordt. Zijn punt: schuldig voelen is niet nodig, maar er moet wel ruimte zijn voor het verhaal. “En dat is iets wat blijkbaar heel ongemakkelijk is.” Een pleidooi voor een open debat en een meer inclusieve kijk op ons verleden.

De woningnood is nijpend. Het baart dr Kelder zorgen: gaat menig wethouder nu, met bouwdrift besmet, weilandjes volproppen met nietszeggende gebouwen? Daar hebben we al zoveel van. Prof. ir. Thijs Asselbergs, hoogleraar architectural engineering aan de TU Delft, vindt dat we niet méér moeten bouwen: de vierkante meters staan er al. We moeten er juist creatief gebruik van gaan maken.

Leven buiten onze eigen dampkring: het is er zo goed als zeker. We hoeven het alleen nog maar te vinden, zegt sterrenkundige dr. Frans Snik van de Jonge Akademie en de Sterrenwacht in leiden. "Kwestie van goed kijken." In deze aflevering legt hij uit hoe aan een sceptische dr Kelder.