Voor De Ommekeer

Welke kant gaat Europa op? Een vraag die met de aankomende verkiezingen niet meer weg te denken is. Gaat Europa meer richting verdere integratie of juist richting verdere bekrachtiging van de soevereiniteit van haar natiestaten? Paul Brill spreekt in dit verband over een spagaat waarin Europa zich bevindt: Aan de ene kant moet het een verenigd blok vormen om krachtig op te kunnen treden op het wereldtoneel en aan de andere kant zijn de Europese landen ook zeer gehecht aan hun soevereiniteit. “Een Verenigde Staten van Europa gaat er in geen honderd jaar komen”, zegt Paul Brill in dat verband bij Voor de Ommekeer. De toekomst van Europa ligt volgens Brill daarom toch bij leiders die binnen deze spagaat kunnen opereren en zich niet laten verleiden door grote idealistische vergezichten. Hij noemt ze “overtuigende fixers”, en denkt daarbij aan politici als Macron, Rutte of Hoekstra. In dit gesprek met Paul van Liempt legt hij uit welke vorm van politiek Europa zou moeten bedrijven om in de toekomst duurzaam om te

Hoe kan Europa zichzelf blijven in een veranderende wereld? Met opkomende machten als China en de afgenomen vanzelfsprekende militaire bescherming van Europa door de VS ontstaat de vraag hoe Europa zich staande gaat houden in de toekomst. Volgens René Cuperus is dit geopolitiek ontwaken binnen Europa achter de schermen al in volle gang maar zien we het nog te weinig in alledaags beleid. Een belangrijk thema waar het hoofd over wordt gebroken gaat over innovatie en economische groei, beiden zaken waar we in Europa te weinig van hebben volgens Cuperus. “Aan Nederlandse universiteiten wordt er wel veel aan gender studies gedaan, maar niet aan de bestudering van China.” En dat terwijl millennials in een wereld komen te leven waarin China een veel sterkere stempel gaat drukken op wereldwijd beleid. Een federaal Europa is geen oplossing, maar om te voorkomen dat Europa een soort groots openluchtmuseum wordt hebben we wel een nieuw soort politicus nodig. Hij of zij moet kritisch staan ten opzichte van de stem van he

Wat zijn de gevolgen voor de Europese financiële markten bij een harde Brexit? Harald Benink, hoogleraar Banking & Finance, geeft zijn visie op de toekomst van de euro. Volgens hem is het de vraag of we toe moeten naar een versnelde integratie van kapitaalmarkten. Dé blinde vlek voor Noord-Europese politici is namelijk de euro en de verschillende monetaire belangen die noordelijke en zuidelijke landen hebben. De tijd van de stok ligt in ieder geval achter ons als het aan Benink ligt. Noord-Europese politici zullen grote zuidelijke economieën als Frankrijk en Italië moeten verleiden om te innoveren, in plaats van af te straffen als ze het niet doen. Hoe dit in zijn werking gaat vertelt Benink in dit gesprek met Paul van Liempt.

Na China is Nederland de grootste exporteur van groenten en fruit ter wereld. Dat dit kan in een klein land komt mede door de zeer hoogwaardige groente- en fruitteeltindustrie. Toch schort er nog veel aan de wijze waarop Nederland en met name Europa omgaat met deze sector. Volgens Annemiek Verkamman heerst er ten eerste nog een geromantiseerd en achterhaald beeld over ‘natuurlijke groenten’, die gezonder zouden zijn dan haar genetisch gemodificeerde tegenhanger. Dit vertaalt zich weer in strenge bureaucratische regelgeving die de doorontwikkeling – binnen de sector ook wel aangeduid als veredeling – van groenten- en fruitsoorten in de weg zouden staan. Daar komt nog bij dat deze regelgeving in de praktijk er ook voor zorgen dat alleen voor grote bedrijven zoals Monsanto en Syngenta de mogelijkheid bestaat om winstgevend aan groenten te sleutelen. Voor MKB’ers zorgen de regels daarentegen voor te hoge kosten. Tegelijkertijd is er ook kritiek op genetische modificatie in zijn geheel. Zo worden er zorgen geuit d

Volgens Pierre Capel is de invloed die gevoelens hebben op onze gezondheid nog te onderbelicht binnen de huidige denkkaders van gezondheidswetenschappen. Dat komt mede omdat wat de aard van gevoelens precies zijn berust op een aantal misverstanden. In zijn boek Het emotionele DNA breekt Capel een lans voor een groter bewustzijn over de rol die emoties spelen in de ontwikkeling van ziektes en ziektebeelden. Een meer holistische aanpak is wat hem betreft nodig willen we bijvoorbeeld beter begrijpen wat de invloed van stress, negatieve emoties en depressie is op het lichaam en algehele gezondheid. In dit gesprek met Marlies Dekkers doet hij uit de doeken hoe hij er naar kijkt.

Brexit is inmiddels verworden tot een waar high drama dat iedereen in zijn greep houdt. Ergens is het winst dat er massaal over Europese politiek wordt gepraat, maar Armin Cuijvers laat er desondanks geen misverstand over bestaan: Brexit is een zooitje en Theresa May heeft als politicus al dusdanig gefaald dat ze eigenlijk zou moeten aftreden. Het probleem is alleen dat niemand haar positie wil innemen voordat ze zelf de hele gifbeker heeft leeggedronken, waardoor uitstel dreigt. Na eerdere verwoede pogingen hebben de Britten nu tot 31 oktober de tijd om alsnog een akkoord te sluiten. Er bestaat echter een grote kans dat ook daarna de deadline nog zal worden opgeschoven, zegt Cuijvers. Volgens hem is het scenario van een harde Brexit zo desastreus dat het altijd rationeler is om meer tijd te geven. Hoe moeten we nu verder? Wat zijn de verschillende scenario’s? Wie moet de leiding nemen en waar halen we een grote nieuwe visie op Europa vandaan? In dit gesprek met Paul van Liempt vertelt Cuijvers uitgebreid ove

at weten we eigenlijk van cybersecurity? Hoe veilig is de beveiliging van bedrijven en consumenten? In dit gesprek met Paul van Liempt spreekt Fred Streefland, momenteel Chief Security Officer bij Palo Alto Networks, over de wereld van cybersecurity. Onder meer door het boek van de omstreden Rian van Rijbroek is deze doorgaans onzichtbare wereld weer in de belangstelling komen te staan. Hoe kwalijk is het dat nep-experts zich uitlaten over zulke belangrijke zaken die ons allemaal aangaan? De ontwikkelingen zijn volgens Streefland zo divers en voltrekken zich zo snel dat er ook eigenlijk geen sprake is van algemene cyberexperts die het hele veld kunnen overzien. Volgens hem wordt Van Rijbroek door professional mede daarom ook niet echt serieus genomen.

Als bestuurssocioloog vertelt Mark van Ostaijen met bevlogenheid over de rijkdom van inzichten die de sociologie de samenleving kan bieden. Toch is zijn het vaak niet de meer sociologen maar de psychologen en neurowetenschappers die veel aanzien hebben in onze samenleving. Volgens Van Ostaijen komt dit bijvoorbeeld doordat neurowetenschappen maatschappelijke problemen doen voorkomen als problemen van individuen, waarmee ze een appel doen op ons verlangen naar individualiteit en autonomie. Wie een zelfhulpboek van de plank haalt kan gelijk beginnen met het oplossen van zijn of haar problemen. Toch lijkt dit maar zo volgens Van Ostaijen. Hij denkt dat we tegen de grenzen aanlopen van wat het individu zelf aankan en de maakbaarheid van ons eigen leven die we maar al te graag bij onszelf neerleggen. Zijn boek Wij zijn Ons is een pleidooi om inzichtelijk te maken op wat voor een tal van manieren wij gevormd worden door maatschappelijke condities en die daarmee ook van invloed zijn op bijvoorbeeld ons geluk en onze

Met het klimaatakkoord en energietransitie spreken de regeringspartijen duidelijk de wens uit te willen werken aan een duurzamere economie waarin fossiele brandstoffen een veel kleinere rol moeten gaan spelen. Tegelijkertijd is er kritiek. Over de kosten maar ook over de uitvoerbaarheid. Uit de uitslag van de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen blijkt daarnaast wel dat de Nederlander er op dit moment nog weinig vertrouwen in heeft dat het zomaar goed komt met verduurzaming. Hoe komt dit precies en waar gaat het nog fout met het uitgestippelde beleid?

Hoe kan het dat er steeds meer gezonden wordt, maar mensen steeds minder naar elkaar luisteren? Wat zegt de monsterzege van Forum voor Democratie tijdens de afgelopen verkiezingen ons? Wat is de invloed van sociale media, de organisatie van instituties en de houding van elites op de manier waarop mensen hun burgerschap in de moderne tijd vormgeven? Hoe zien mensen zichzelf en hun verantwoordelijkheid die ze hebben voor hun omgeving? Dit en meer in dit grondige gesprek over de actueel oplaaiende maatschappelijke spanningen.

De financiële crisis van begin deze eeuw heeft flinke schade aangericht in de wereldeconomie. Inmiddels kennen we de feiten, de oorzaken zijn in kaart gebracht en onderzoekers hebben stapels maatregelen voorgesteld om een nieuwe crisis te voorkomen. ‘Ondanks dat alles zijn echter de juiste maatregelen nog steeds niet geïmplementeerd’, zo stelt Harald Benink ongerust.

Aan het begin van dit jaar heeft Govert Buijs, hoogleraar aan de Goldschmeding-leerstoel voor Economie en Civil Society, in zijn inaugurele rede een pleidooi gehouden voor het doordenken van economie in termen van vreugde, met een sterke gerichtheid op wat bijdraagt aan het opbloeien van mensen. Dit in tegenstelling tot het huidig dominante denken over economie in termen van efficiëntie en excellentie. Volgens Buijs levert de economie ons veel goeds, maar ontstaan er ook nieuwe aberraties zoals milieuvervuiling en burn-out. Daarom doen we er goed aan om de volgende fundamentele vraag opnieuw te stellen: waartoe is de economie op aarde? In dit gesprek vertelt Buijs over de zoektocht naar het antwoord op deze vraag.

In 2017 sprongen twee boeken over de economie uit boven de rest: Kate Raworth's Doughnut Economics en Jean Tirole's Economics for the Common Good. Beiden zoomen in op politieke, economische en ecologische problemen van deze tijd, maar komen tot totaal verschillende conclusies en oplossingen. Waar Raworth voorstelt ons denken over de economie radicaal om te gooien, pleit Tirole juist voor een bekrachtiging hiervan. Wat moeten we met deze ideeën? Pieter Gautier, hoogleraar economie, in gesprek met David van Overbeek over de economische wetenschap en haar rol in deze tijd.

In dit gesprek bespreken filosoof en denker des vaderlands René ten Bos en Ad Verbrugge het nieuwste boek Het Volk in de Grot. 

Er heersen grote en schadelijke misvattingen over wat economische markten precies zijn. Dat blijkt uit het internationaal geloofde boek van Van Bavel The Invisible Hand. Hierin duidt hij de historische ontwikkelingen van markten en stuit hij op een aantal fundamentele blinde vlekken van ons huidig economische denken.

In our times, digital technology is ubiquitous and immediately at our disposal. Yet, while we feel empowered by these technologies, we experience displacement and unease at the same time. According to assistant professor of applied philosophy Nolen Gertz (UT) this has something to do with the way that modern digital technologies mediate our relation to the world. Sometimes even in ways that go unnoticed. And that can be dangerous.

Noord-Korea is een land dat sterk tot de verbeelding spreekt. Het gesloten karakter, de absurde propaganda en de onzekerheid over de aanwezigheid van kernwapens zorgt voor veel speculaties en soms karikaturale beeldvorming. Volgens hoogleraar Koreastudies Remco Breuker is het juist deze beeldvorming die een goed begrip van de situatie in Noord-Korea in de weg staat. In zijn boek De B.V. Noord-Korea zet hij uit een hoe het land volgens hem werkelijk in elkaar zit en hoe we het beter kunnen begrijpen.

Kees de Kort, economiecommentator bij BNR, in gesprek met Paul van Liempt over de wereldeconomie en het beleid van Trump.

Sinds 1996 wordt het onderwijs in Nederland gefinancierd volgens de Lumpsum-methode. Dit systeem is niet onomstreden. Er zouden perverse prikkels zijn die er voor zorgen dat het geld niet wordt gebruikt waar het primair voor bedoeld is. Recent onderzoek van Hans Duijvestijn, oud-bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland, legt nog een systeemfout bloot: Schoolbesturen potten te veel geld op.

Ad Verbrugge in gesprek met Sjoerd Bakker, onderzoeker bij FreedomLab en schrijver, over zijn boek From Luxury to Necessity en de nieuwe technologische revolutie.