De Jortcast

Wat valt er te proteststemmen in een land waar kinderen armoede van hun ouders kunnen ontstijgen en dat het goed doet in de gelukslijstje? Dr. Josje den Ridder geeft antwoord. En eindelijk een goed verhaal over concentratie, van dr. Stefan van der Stigchel. Over dopamineklets en onze immer slinkende spanningsbogen. Dr. Suzanne van der Meulen onderzocht in haar proefschrift de publieke waterkwaliteit en weet of u een duik in de grachtengordel kunt nemen.

...en heers. Na de uitzending van 11 maart praat dr Kelder door met prof. dr. Claes de Vreese en dr. Ben de Jong over oorlog en communicatie: propaganda, twijfel zaaien, schijn ophouden en Europese bubbels.

Een Rus die uit het raam valt, een onderzeese pijplijn die opeens kapot is, een drone die spontaan op een straaljager knalt - het kan natuurlijk allemaal gewoon gebeuren. Met historicus dr. Ben de Jong duikt dr Kelder in de duistere wereld van spionnen, landverraad en geheime diensten. 

De debatten volgen is leuk, maar vooral om te zien wie er om z’n bek gaat: veel effect op onze stemkeuze heeft het niet. Toch zijn ze niet geheel nutteloos. Berichtgeving in de media óver debatten heeft namelijk wel invloed op de partijvoorkeur van burgers. In gesprek met prof. dr. Claes de Vreese over campagnevoeren en debatteren, aan de vooravond van verkiezingen die daadwerkelijk ergens over gaan.

 Vanwaar die onvrede in een land dat in alle internationale ranglijstjes meedoet om het eremetaal? Hoe zijn we verworden tot kiezers die bij het minste of geringste van partij hoppen? Prof. dr. Claes de Vreese kan het haarfijn uitleggen. Voor wie nog twijfelde aan het succes van de multiculturele samenleving komt dr. Barbara van der Ent met een geruststellende boodschap over Syrische kinderen. En Russische onderzeeërs die van de radar weten te blijven, KGB-agenten die wegkomen met weerzinwekkende vergiftigingspogingen: historicus dr. Ben de Jong kan er geen genoeg van krijgen. Geheel vanuit academisch oogpunt, uiteraard.

De nazit van de uitzending van 4 maart, met aan tafel een ex-baas van het Centraal Planbureau voor de Economie en een hoogleraar psychiatrie gespecialiseerd in de invloed van wat we eten op de gezondheid van ons brein. Vanuit hun beider opzichten hebben ze het onder de bezielende en vooral immer genuanceerde leiding van dr Kelder over de onderklasse, armoede en slechte gezondheid. Prof. dr. Coen Teulings pleit voor een zekere vorm van paternalisme, prof. dr. Iris Sommer voor het verspreiden van wetenschappelijke kennis over gezond (en betaalbaar) eten. Om eens te meer te eindigen bij de politiek. 

Voor deze éne keer, een aflevering met een Engelse titel. Omdat hij zo treffend is: wie wil blijven denken, moet goed eten. Een van onze favoriete profs, prof. dr. Iris Sommer, bestudeert de invloed van onze darmen op ons brein. Ze onderzoekt hoe je met voeding kan bijdragen aan de gezondheid van je hersenen. Ze is één van onze favoriete profs. Plus een ontboezeming van uw presentator over zijn exuberante eetgedrag.

Het valt nogal mee met de ongelijkheid in Nederland, aldus econoom prof. dr. Coen Teulings, maar niemand wil het horen en vooral links niet. Dat er grote vermogenverschillen zijn en dat het slecht gesteld is met ons land is niet alleen onwaar, maar op den duur ook gevaarlijk: in te hoge verwachtingen schuilt louter teleurstelling.

Na jaren van vrede is de stemming met de Russische inval helemaal omgeslagen. Een gure oorlogszucht giert door de Europese straten. Ten koste van alles wordt een wapenindustrie opgebouwd en worden tanks geleverd. Wat is er in ons gevaren? En waar zijn de pacifisten van weleer? In de nazit bespreekt dr Kelder het met bijna-dr. overste Pieter Soldaat en hoogleraar energietechnologie prof. dr. David Smeulders.

Hoe lang houdt de roestige Russische oorlogsmachinerie het nog vol, en kan het Westen de triggerhappy Oekraïners aan het munitie-infuus houden? Bijna-dr. Pieter Soldaat, onderzoeker bij de Nederlandse Defensie Academie en lid van de flitsmacht van de NAVO. 

Of je nu blijft pompen of niet, aan aardbevingen zit Groningen voorlopig nog even vast. Tenzij we een mogelijke oplossing eindelijk eens serieus gaan nemen, menen ingenieurs in de nieuwe documentaire "Groningen: de oplossing die nooit serieus onderzocht werd". Namelijk: drukhandhaving met injecties in de bodem. Wel zo prettig voor geteisterde Groningers. En bovendien heeft niet alleen Groningen een gasprobleem: Europa heeft dat ook. Prof. dr. David Smeulders van de TU Eindhoven legt haarfijn uit hoe het zit. Bekijk de documentaire hier: https://vimeo.com/799089366/89c4f26ec5 (https://vimeo.com/799089366/89c4f26ec5)

Wie is Recep Tayyip Erdoğan, de 12e president van Turkije? Het jochie die eigenlijk profvoetballer wilde worden, zit tegenwoordig aan tafel met Biden, Poetin en mogelijk binnenkort weer met Assad. Een conservatieve machtspoliticus in eigen land en daarnaast een van de belangrijkste spelers op het internationale wereldtoneel met een fingerspitzengefühl voor diplomatie. Te gast zijn prof. dr. Erik-Jan Zürcher, emeritus hoogleraar Turkse Talen en Culturen aan de Universiteit Leiden en publicist Kaan Özgök. 

Er is gul gegeven op Giro555 en dat is maar goed ook. Maar naarmate het bedrag oploopt neemt de effectiviteit van elke ingelegde euro af. Ruimte voor verbetering dus, weet prof. dr. Paul Smeets. En dat geldt zeker voor het goede doel in het algemeen: slechts 75 procent is effectief, en de menselijke intuïtie bij het uitzoeken van een doel is behoorlijk feilbaar. 

Een democratische rechtsstaat kan de voortschrijdende inzichten ten aanzien van dieren niet blijven negeren, althans niet zonder aan geloofwaardigheid in te leveren. Mr. dr. Janneke Vink bepleit een plek voor dieren in de Grondwet.

Psycholoog dr. Martin Appelo en politicoloog dr. Simon Otjes praten na en kunnen niet anders dan tot de conclusie komen dat er narcisten in de politiek zitten. Appelo voegt daaraan toe: het volk heeft ze ook nodig.

Stoptober, Dry January en Eet Geen Dierendag ten spijt: we roken, zuipen, vreten en leven er met zijn allen niet of nauwelijks minder om. Waarom is het zo moeilijk om goede voornemens waar te maken en van onze slechte gewoonten af te komen? Zes weken na aanvang van het nieuwe jaar waarin we toch echt alles beter zouden doen, gaat dr Kelder op de divan bij psycholoog dr. Martin Appelo. Die ziet het, mild uitgedrukt, niet al te rooskleurig in.

Het is campagnetijd want de Provinciale Statenverkiezingen en niet vergeten de verkiezingen voor de waterschappen zijn aanstaande. De miljoenen vliegen de partijkassen uit om de kiezer te helpen kiezen. De keuze is groter dan ooit, en de kleine partijtjes groeien en groeien. Maar zoveel valt er helemaal niet te kiezen. Volgens dr. Simon Otjes is het politieke landschap niet divers, maar homogener dan ooit, en we partij-hoppen erop los. Otjes verklaart.

In de live radio-uitzending kwam De Liefde in het gedrang en bleef de grote vraag onbeantwoord. Prof. Dr. Esther Kluwer en dr Kelder praten door, en onthullen dan éindelijk het geheim van een goede relatie.

Van stomende seks tot samen op de bank. Of stomende seks óp de bank? Zo vlak voor Valentijnsdag legt dr. Esther Kluwer even uit hoe je het een beetje gezellig houdt in de al dan niet echtelijke bedstede. En of het überhaupt gelukkig maakt, een relatie. Literatuurlijst: Voorspellers van relatie-kwaliteit (https://research.vu.nl/en/publications/machine-learning-uncovers-the-most-robust-self-report-predictors-) Esther Kluwer in Quest (https://www.quest.nl/mens/gezondheid/a40270940/quest-onderzoek-in-1-op-de-4-relaties-wordt-amper-nog-gesekst/) Het geheim van een duurzame relatie (https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/esther-kluwer-over-het-geheim-van-een-duurzame-relatie/)

Oorlog voeren we voortaan gewoon thuis, gezeten achter onze mobiele devices. Althans, dat was de belofte van cyberwarfare. Soldaten kunnen tegenwoordig vanachter een computer een land stilleggen en slachtoffers maken. Maar doen ze dat wel? En hoe? Dat legt generaal prof. dr. Paul Ducheine ons uit.  Het artikel van Pijper, Arnolds en Ducheine (https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4289723)