De Jortcast

...en wij verklappen u vast: het is niet de vrouw. De overgrote meerderheid van geweldplegers is man. Zullen we het daar eens over hebben? Em. prof. dr. Maaike Meijer neemt het voortouw en vertelt over haar onderzoek naar wat de man bezielt. Meijers boek Radeloze Helden: https://www.atlascontact.nl/boek/radeloze-helden/ (https://www.atlascontact.nl/boek/radeloze-helden/) Cijfers van het CBS over daders van geweld: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/81947NED/table?dl=79A92 (https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/81947NED/table?dl=79A92)

Hamas zaait en oogst haat en verdeeldheid, in het Midden-Oosten, maar ook in Europa. Welke rol spelen de tentakels Iran en Qatar en wat betekent dat voor de internationale onderhandelingstafel? En wat als de sympathie voor Hamas groeit in Nederland? Kun je terrorisme bestrijden? Drs. Soumaya Sahla promoveert in Leiden op de invloed die Aristoteles had op het werk van de islamitische filosoof Al Ghazali (Rechtsfilosofie). Zij is deradicaliseringsexpert bij de denktank van de gemeente Amsterdam genaamd 'Contra Extremisme Radicalisering' en is lid van 'Thematisch Netwerk Migratie Integratie VVD'.

Hoe terroristisch zijn wij Nederlanders? Hamas, de democratisch gekozen partij van de bezette gebieden heeft de afgelopen 7 dagen dood en verderf gezaaid, maar blijft geliefd in het Midden-Oosten alsook in Europa. Hoe zit deze organisatie in elkaar en wie helpt die Palestijnen met de lege portemonnee aan wapens, graafmachines voor de tunnels en verdere uitrusting? Zijn het de tentakels van Iran en Qatar en wat betekent dat voor de internationale onderhandelingstafel? Drs. Soumaya Sahla promoveert in Leiden op de invloed die Aristoteles had op het werk van de islamitische filosoof Al Ghazali (Rechtsfilosofie). Zij is deradicaliseringsexpert bij de denktank van de gemeente Amsterdam genaamd 'Contra Extremisme Radicalisering' en is lid van 'Thematisch Netwerk Migratie Integratie VVD'. Wat bezielt de man? Moord, oorlog, vechtpartijen en voetbalhooliganisme. We hebben het bij geweldplegingen graag over de religieuze groep waartoe de dader behoort, over huidskleur, over afkomst. Maar de grootst gemene deler is t

In de nazit praat dr Kelder verder met zijn gasten, kippendoctor en dierenhistoricus Dirk-Jan Verdonk en hoogleraar vergelijkende bestuurskunde Frank Hendriks. Worden de dieren voldoende vertegenwoordigd? En over vertegenwoordiging gesproken: worden alle lagen van de bevolking eigenlijk wel voldoende vertegenwoordigd?

Hoera, de vleeskip bestaat 75 jaar - maar dat is voor het verenbeest zelf geen reden tot feest. Sinds zij in de Verenigde Staten werd ontwikkeld om zo snel mogelijk zo veel mogelijk vlees op te leveren, eten we wereldwijd jaarlijks 74 miljard kippen die slechts zes weken oud mochten worden. Een gesprek met vrije uitloop over het meest gegeten dier, dat mede door lobby en Europese subsidies zo groot werd. Shownote: https://decorrespondent.nl/14821/hoe-onze-mediacratie-een-wantrouwenmachine-werd/9b8b7d0e-a48a-0b91-01d4-82ddb456a256

Willen we meer, of minder democratie? Meer, is doorgaans de roep, en de invoering van een referendum is dan nog niet eens zo'n slecht idee. Maar dan geen dom referendum zoals de Britten hielden in 2016. In gesprek met hoogleraar vergelijkende bestuurskunde prof. dr. Frank Hendriks over burgerfora, correctieve referenda en het slimmer inrichten van onze democratie. Het wetsvoorstel van SP-Kamerlid Renske Leijten: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/kamer_in_het_kort/initiatiefwetsvoorstel-invoering-correctief (https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/kamer_in_het_kort/initiatiefwetsvoorstel-invoering-correctief)

Internationaal nieuws deze week dat prins Bernhards officiële lidmaatschapskaart van de NSDAP was gevonden, gewoon in het eigen Koninklijke Huisarchief. Biograaf en historicus dr. Gerard Aalders (https://www.gerardaalders.nl/) (voormalig medewerker van het NIOD) had al in 1995 bewezen dat onze wijlen prins lid was geweest van Hitlers partij, maar toen wilde niemand luisteren. Zelfs de prins belde Aalders vanaf zijn sterfbed nog op dat hij het totaal mis had.  Een lange aflevering van de Jortcast met Aalders die na jaren graven in de archieven exact weet hoe vaak Bernhard van Lippe-Biesterfeld zich heeft verrijkt en heeft gelogen. 

Meer of minder democratie Met de verkiezingen op komst is een nieuwe bestuurscultuur vooralsnog de grootste belofte. Maar hoe moet die eruit komen te zien? Willen we meer of minder democratie? En is zo’n referendum dat nu bijna door de Eerste Kamer heen is wel echt verstandig? Het kan vooral beter, denkt hoogleraar vergelijkende bestuurskunde prof. Dr. Frank Hendriks. Hij vergeleek democratieën op internationale schaal en kent de zin en onzin van een systeem waarin iedereen maar mag meebeslissen. De kip: lobby of lekker? Dr Kelder duikt in de jonge geschiedenis van het meest veelzijdige stukje vlees: de plofkip, de chloorkip, of simpelweg de vleeskip. Deze gemaltraiteerde versie van het scharrelende verenbeest wist het in tachtig jaar bestaanstijd te schoppen tot het meest gegeten dier ter wereld. Een twijfelachtige eer. Is dat lobby, of gewoon onweerstaanbaar lekker? Dat en meer bespreekt uw gastheer met Dirk-Jan Verdonk, die het boek ‘De Ontplofte Kip’ schreef.

Meeste stemmen gelden, ook dat is democratie. Maar in een vergrijzend Nederland kun je je afvragen of de belangen van de bloem der natie ook nog wel behartigd worden. Een nazit met prof. dr. Ronald van Raak, hoogleraar Erasmiaanse Waarden te Rotterdam, en gezondheidseconoom prof. dr. Xander Koolman.

De grote Nederlandse filosoof van Spinoza is de grondlegger van ons denken over vrijheid, tolerantie, democratie en vrijheid van meningsuiting. Maar opvallend genoeg dacht hij er zelf in zijn tijd heel anders over dan wij nu doen, legt hoogleraar Erasmiaanse waarden prof. dr. Ronald Van Raak uit.

Vermarkting en vergrijzing, zomaar twee variabelen in een zorgsysteem waarbinnen de kosten blijven stijgen. Geen politieke partij die er met het vergrijzende electoraat haar vingers aan durft te branden. Iemand moet het doen, dus dr Kelder waagt zich er maar aan met zorgeconoom dr. Xander Koolman. Besproken CBS-cijfers zijn hier (https://www.poliswijzer.nl/blog/hoe-betalen-we-de-zorgkosten-in-nederland/#:~:text=Het%20gaat%20hierbij%20om%20verplichte,%2C%20namelijk%2012%2C1%25)terug te vinden.

Liever ziek dan duur? De zorgpremie gaat omhoog en onze zorguitgaven bedragen met 108 miljard, ruim een kwart van de overheidsuitgaven. Is de marktwerking in de zorg mislukt? Hoe stoppen we deze trend? Wie is bereid om de toegankelijkheid of betaalbaarheid van de zorg te verkleinen, om te voorkomen dat de kwaliteit van de zorg gelijk blijft? Gezondheidszorgeconoom Xander Koolman ontrafelt de zorguitgaven. De grootste kostenposten waar iets aan te doen is, zijn ouderenzorg, jeugdzorg en ggz. Niet bepaald populaire onderwerpen om in te snijden tijdens verkiezingstijd.  Spinoza, de eerste atheïst Oktober is Spinozamaand - Spinoza is de denker die in Amsterdam werd geboren en de standaardwerken als de Ethica schreef. De man van Portugees Joodse komaf legde de basis voor de Nederlandse gedachte over tolerantie en het ‘vrije denken’. Wie was deze filosoof en hoe zien we zijn denkrichting terug in ons dagelijks leven en in onze politiek? Prof. dr. Ronald van Raak, de Erasmiaanse wetenschapper verbonden aan de g

Alles is design: van de spullen om je heen tot de systemen waar we gebruik van maken en onderdeel van zijn. Zoals sociale regelingen die armoede moeten tegengaan. In de nazit praat dr Kelder over dit soort ontwerpvraagstukken met design-expert prof. dr. Paul Hekkert en prof. dr. Koen Caminada, hoogleraar Empirische analyse van sociale en fiscale regelgeving.

Waarom vindt de één iets mooi, en de ander niet? Bestaat er zoiets als een objectieve, esthetische waarde? Volgens prof. dr. Paul Hekkert van de TU Delft zijn er wel degelijk universele waarden voor schoonheid. In gesprek over het belang van goed design van spullen en systemen.

Prof. dr. Koen Caminada deed met de Commissie Sociaal Minimuum onderzoek naar hoeveel mensen in armoede leven en hoeveel zij écht nodig hebben om van rond te komen. Zie hier hun rapporten: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/06/30/een-zeker-bestaan-rapport-i-commissie-sociaal-minimum   Het tweede rapport verschijnt donderdag 28 september.

Wat weten ze zeker over bestaanszekerheid? Politieke partijen buitelen over elkaar heen om de ‘bestaanszekerheid’ van de Nederlanders te waarborgen waar deze week tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, door de Kamer, weer een paar miljard extra naartoe werd geschoven. Politici baseren zich onder andere op de cijfers van de Commissie Sociaal Minimum, die vlak voor de miljoenennota het eerste deel van hun rapport publiceerde. Voor aanbevelingen hadden ze te weinig tijd - die verschijnen binnenkort. Hoogleraar empirische analyse van sociale en fiscale regelgeving prof. dr. Koen Caminada, verbonden aan de Universiteit Leiden, is lid van de Commissie Sociaal Minimum. Het aanvragen van toeslagen wordt volgens Caminada nu als een risico gezien: krijg ik het of niet, en als ik het krijg, moet ik het dan later weer terugbetalen? ‘Mensen moeten een risicovrijer-bestaan krijgen’, vindt Caminada. Maar hoe en wie gaat dat betalen?   Online hackers hoeven niet naar school Online doen jongeren alles wat we van hen

Het aanbod aan radicale politiek is groter dan de vraag van kiezer en de kiezer is consequent teleurgesteld. Econoom prof. dr. Bas Jacobs deelt zijn visie op de oorzaak. Psychiater prof. dr. Jim van Os analyseert de collectieve geestelijke gesteldheid, en legt de vinger op de zere plek: een gebrek aan verbondenheid.

Velen in de geschiedenis die tot grote dingen in staat bleken, waren ook een beetje gek. Of heel erg gek. Hoewel dat een term is die psychiater dr. Jim van Os liever niet bezig. In deze aflevering brengt hij een ode aan gekte en is hij kritisch op de GGZ, die zelf kenmerken van waanzin vertoont.

De afgelopen jaren is er door het kabinet met geld gesmeten, maar gratis geld behoort tot het verleden. Wat moeten we weten over hoe de overheid geld uitgeeft en welke plannen zij op de lange termijn heeft? Econoom prof. dr. Bas Jacobs schuift aan over geldsmijterij en zijn wensen voor Prinsjesdag.

Het mag wel een paar miljard minder De afgelopen jaren is er door het kabinet met geld gesmeten, een klimaatfonds hier, een stikstof fonds daar, nog wat hulp bij corona en natuurlijk moeten we het innovatiefonds niet vergeten. Maar het gratis geld schijnt nu toch echt op te zijn met de stijgende rente en de berekeningen van de deze week verschenen Studiegroep Begrotingsruimte zijn niet mals. Als we zo doorgaan bouwen we een enorme schuldenlast voor de volgende generatie op. Prima, dan zijn we er toch niet meer?! Of moeten we toch eens luisteren naar die economen die tegenwoordig vrij eensgezind zijn. Wonderbaarlijk, en dat in tijden dat het politieke speelveld dat juist niet is en bijna uit de voegen barst door de polarisatie. Help, prof. dr. Bas Jacobs, hoogleraar Overheidsfinanciën, hoe pakken we dit aan?  Geniaal of gek? De biografie van Elon Musk (geschreven door Walter Isaacson) laat een man zien die een uniek succes is, en tegelijkertijd kampt met trauma’s en asperger. Musk is niet het enige genie m