De Mediacast

De moord op de 17-jarige Lisa blijft veel aandacht krijgen in de media. Met acties als 'Wij eisen de nacht op', meer focus op femicide en de rol die mannen op zich dienen te nemen, komt het maatschappelijke debat op gang. Maar ook andere zaken worden erin vermengd, zoals de migratiediscussie, omdat de dader een migratieachtergrond heeft. "Die diepe emotie verklaart waarom er direct een gesprek op gang komt. Maar we moeten oppassen met hoe we hierop reageren. Het wordt gelijk politiek gemaakt", reageert Sander Heijne, hoofdredacteur van Vrij Nederland. "Je moet je bij de feiten houden en niet speculeren", stelt Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het AD. 

De media was in de ban van de crisis in Den Haag. Hetzelfde kabinet viel een tweede keer. "Een unieke situatie, waarbij journalisten gelijk op scherp stonden", zegt Wendelmoet Boersema, hoofdredacteur van Trouw. Boersema zegt dat het al veel over NSC is gegaan en dat er velen koppen luidde met een schuldvraag. "Het is altijd breekt betaalt", zegt de hoofdredacteur. Vanuit veel kiezers klonk er onbegrip en de vraag of de ministers niet toch nog even een paar maanden hadden kunnen blijven zitten. "Inhoudelijk snap ik dit, maar campagne technisch zou het dom zijn', zegt Boersema. Bij Tom Kleijn, journalist en programmamaker, rees al snel het sentiment 'daar gaan we weer'. "Ik heb het wel gevolgd, maar ik werd er wat moedeloos van." Constant Meijers, Spraakmaker en popjournalist, was juist blij met de tweede val. "Dit experiment was al sinds het begin gedoemd om te falen. Misschien dat dit stemmers wakker schudt."

De dood van de 17 jarige Lisa uit Abcoude houdt heel Nederland en dus ook de media bezig. De familie heeft gevraagd om verder geen foto's en andere details te delen. 'Het blijft dus zeker bij alleen de informatie die we nu hebben gedeeld', zegt Kamran Ullah, hoofdredacteur van de Telegraaf. Volgens journalist bestaan er wel altijd twee belangen naast elkaar. Die van de familie en die van de journalistiek. En dan heb je nog de politie, die willen ook zo snel mogelijk de verdachte vinden en heeft er dan soms belang bij om bepaalde informatie te delen. Ullah denkt dat de Telegraaf niet minder heeft kunnen berichten dan dat ze nu hebben gedaan. 'Verschrikkelijke zaken hebben maatschappelijk impact en het is onze rol als krant om te beschrijven wat die impact is.'

Aan tafel zitten Sarah Sylbing (VPRO hoofdredacteur), Anna Dijkman (columnist en redacteur bij het FD) en Spraakmaker is Korea-kenner Remco Breuker. Er lijkt altijd één onderwerp de boventoon te voeren bij de verkiezingen. Dit keer lijkt de woningcrisis hét thema te worden. Volgens journalist Anna Dijkman is dat een "veilige" zet, aangezien iedereen daarmee aangesproken wordt. "Hoe gaan ze dat in de praktijk doen? En vanuit welk mensbeeld? Dat hoor je nauwelijks." In verkiezingstijd regent het "platgeslagen oneliners" en wijzen politici naar elkaar, meent Dijkman. Sarah Sylbing, hoofdredacteur van de VPRO, valt het op dat VVD-leider Yeşilgöz in een "vrije val" geraakt is en "doorzichtige" acties onderneemt.  Het mediamoment van Dijkman gaat over het datalek bij het Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Hoe ga je er als journalist mee om als je onderdeel wordt van het nieuws? Het mediamoment van Sylbing gaat over Zomergasten van afgelopen zondag.  Tot slot: NRC stopt de samenwerking met een corresponde

Aan tafel zitten Margriet Brandsma en Sakina Elkayouhi.  Spraakmaker is de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Je kan er niet omheen: SAIL in Amsterdam. Tien jaar geleden was de laatste, dus mensen snakken naar alles wat met SAIL te maken heeft, althans dat is de gedachte bij mediamakers. Brandsma: “Ik heb eigenlijk al genoeg van SAIL voordat het begonnen is”. Hoe kijken onze mediakenners er naar? Welke invalshoeken zijn interessant voor een onderwerp als SAIL? Het mediamoment van Brandsma gaat over een stuk van Afrika-correspondent Koert Lindijer. Waarom sprak dit stuk haar zo aan? Zou je als correspondent juist lang op één plek moeten zitten, of na een paar jaar weer een nieuwe standplaats innemen? Het mediamoment van Elkayouhi gaat over een stuk uit de Volkskrant van Laurens Verhagen. Kan kunstmatige intelligentie soms beter schrijven dan een mens? Tot slot bespreken we de BOOS-uitzending van gisteren. In de laatste aflevering onderzoekt BOOS de urgentie van een verhard klimaat waarin publieke stemme

Aan tafel zitten Mireille van Ark en Sjirk Kuijper. We hebben het over het vertrek van Tijs van den Brink bij de EO. Hij heeft gesolliciteerd bij het CDA. Of hij op een verkiesbare plaats terecht komt is nog niet duidelijk. De overstap van journalistiek en visa versa wordt regelmatig gemaakt. Hoe kijken onze mediaforumleden daar naar? Volgens Kuijper is het uitgesloten dat Van de Brink 'geen idee' heeft welke plaats hij zal krijgen binnen de partij. "Juist binnen de functie journalist. Dat is de enige functie waarbij je alle schepen moet verbranden voordat je die stap kan gaan zetten." Kuijper noemt het een 'moeilijke overgang met een aannemelijke drijfveer.' Het mediamoment van Van Ark gaat over de presentatie van verkiezingsprogramma’s en wat er in staat over de Publieke Omroep. Ook: hoe moet je omgaan met de rol van sociale mediaplatforms? En hoe zit het met de bescherming van journalisten? In zijn mediamoment wil Kuijper het hebben over de rol van de Finse president Stubb. Hij werd flink uitgelicht in

Aan tafel zitten Roos Moggré, Frénk van der Linden en Spraakmaker Eva Boswinkel. Na dagen van speculatie en berichtgevingen was de ontmoeting tussen Trump en Poetin in Alaska vooral een bron van vragen. "Een totale mislukking, en tegelijk is niemand weggelopen", stelt Roos Moggré. In de VS lijkt de top nauwelijks aandacht te krijgen, terwijl Europa scherp meekijkt. "Wat daar besproken is, blijft onduidelijk. Voor ons is het heel bijzonder, want het gaat om een oorlog op ons continent. In Amerika zijn ze daar helemaal niet zo mee bezig", aldus Moggré. Journalist Frénk van der Linden vergelijkt het met de voetbalklassieker Ajax-Feyenoord: "Er is hoop, spanning, speculatie en uiteindelijk weten we nog minder dan in de tijd van Kremlin-watching." Van der Linden stelt dat de media-aandacht buitenproportioneel lijkt, terwijl inhoudelijke duidelijkheid ontbreekt. "Er wordt veel opgepompt, zonder nuance." Spraakmaker Eva Boswinkel, wethouder financiën in Zutphen, stelt de kernvraag: "Moeten we er niet juist wat va

Met nog 74 dagen tot de verkiezingen is het politieke gerommel in Den Haag in volle gang. In het Mediaforum bespreken hoofdredacteur Marc Adriani (BNR), mediatech-specialist Elger van der Wel en Duitslandkenner Marja Verburg de onrust binnen meerdere partijen. Terwijl de VVD-top opvallend stil blijft bij tegenvallende peilingen en interne kritiek, noemt Adriani dat juist een slimme strategie: "Niet rollend over straat gaan voorkomt verdere schade bij de kiezer." Van der Wel sluit zich daarbij aan en wijst op het gevaar van 'gerommel' dat de media voedt zonder winst op te leveren. Bij partij DENK is het wél mis: lijsttrekker Stephan van Baarle trekt zich terug na onenigheid met het partijbestuur. Van der Wel noemt het een opmerkelijk moment voor zo’n breuk en denkt dat Van Baarle gokt op een 'schone lei' na een mogelijk aftreden van het bestuur. Ondertussen stapt NSC-Kamerlid Diederik Boomsma over naar JA21, een beweging die volgens Adriani zijn geloofwaardigheid aantast: "Van middenpartij naar radicaal rechts

De verkiezingsprogramma's beginnen langzaamaan binnen te druppelen. Waar de ene partij het volledige programma al naar buiten brengt, kiest GL-PvdA voor een andere koers. In het AD verscheen een eerste hoofdstuk van hun programma, waarin het ging over de woningmarkt. "Hiermee kan je een poging doen om zelf iets uit te lichten en te zien in hoeverre het aanslaat", denkt journalist Arjen Fortuin. "Iedereen kijkt naar links en wat GL-PvdA gaat doen. Waar gaan ze op insteken om de oude linkse achterban terug te krijgen? Daar krijgen we nu een eerste impressie van", zegt Niki van der Naald, adjunct-hoofdredacteur van De Gelderlander.  Aan tafel zitten Arjen Fortuin, Niki van der Naald en Spraakmaker Erik van Muiswinkel.

Aan tafel zitten Ward Wijndelts, Frida Boeke en Spraakmaker Brenda Kramer. Met de verkiezingen in aantocht wordt elk politiek optreden gewogen, zeker als het buiten de gebaande paden valt. De deelname van D66-lijsttrekker Rob Jetten aan De Slimste Mens zorgt daarom voor discussie. Is dit ‘gratis zendtijd’ voor zijn partij? Volgens critici zoals Tina Nijkamp (Telegraaf) en Raymond Mens had de publieke omroep dit moeten tegenhouden. De KRO-NCRV benadrukt echter dat de selectie van deelnemers al ver voor de val van het kabinet plaatsvond en dat elk seizoen meerdere politici worden benaderd. Frida Boeke, schrijver en oud-deelnemer, wijst op de impact die zo’n optreden kan hebben: 'Als hij ver komt, kan dat zeker iets doen.' Ze merkt ook op dat opvallend weinig vrouwen deelnemen: 'Negen op de tien mannen zeggen ja, tegenover één op de tien vrouwen.' Ward Wijndelts, oud-hoofdredacteur van Vrij Nederland, vindt dat het erbij hoort in campagnetijd, zolang kiezers zich ervan bewust zijn dat dit geen debat, maar enter

Het een AI-plaatje dat Geert Wilde op zijn social media-account deelde, heeft inmiddels duizenden klachten opgeleverd. Naar aanleiding van die klachten hebben moslimorganisaties nu ook een aangifte tegen de PVV-leider, omdat het bericht 'opruiend' zou zijn. De afbeelding wordt zelfs gelijkgesteld aan nazipropaganda. "Dit is gewoon racisme, dit is haat zaaien en het demoniseren van bevolkingsgroepen", zegt programmamaker Nadia Moussaid. "Dit is beeldtaal uit de jaren 30, daar hoeven we niet over te discussiëren", stelt Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant. 

De gerichte Israëlische aanval waarbij Al Jazeera-journalist Anas Al Sharif omkwam, roept hevige reacties op. Al Sharif, een van de laatst overgebleven actieve verslaggevers in Gaza, werd gedood samen met meerdere collega's. Het Israëlische leger beweert dat hij in werkelijkheid lid was van de militaire tak van Hamas. Een claim die niet onafhankelijk is bevestigd en door Al Jazeera wordt tegengesproken. "Ik was er flink door aangeslagen", zegt Tahrim Ramdjan, verslaggever en chef Opinie van Het Parool. "Dit soort aantijgingen zonder hard bewijs is vaker gebruikt om journalistieke doden te rechtvaardigen. Vanochtend zag ik de beelden. Ik volgde Al Sharif. Het raakt me diep en het lijkt erop dat er geen schaamte meer is." Paul Römer, oud-directeur radio en tv bij Talpa, reageert: "Zelfs al zou Al Sharif lid zijn van Hamas, als hij als journalist herkenbaar verslag doet, is dit een directe aanslag op de persvrijheid. Machthebbers moeten dit stoppen." Römer wijst ook op het bredere probleem: "Zonder voedsel en wa

De Tweede Kamer kwam terug van reces voor een commissiedebat over de situatie in Gaza. Daan Bonenkamp (hoofdredacteur Tubantia) zag tijdens het debat hoe het parlement zich echt een afspiegeling van de samenleving toonde. 'Ze vertolken de emotie die ze voelen', ziet Bonenkamp. 'Ik zie een clash van politieke stijlen.' De Vlaamse journaliste Isolde van den Eynde vond het debat nog wat braaf. Ze wijst op de rol van het parlement. 'Ik vind dat ze verder moeten gaan en het de regeringsleden moeilijk moeten maken', aldus Van den Eynde. 'Ze zouden vragen moeten stellen over wat de regering wel kan doen. Bijvoorbeeld: wat gaat het kabinet doen aan hulp aan de grens van Gaza?' Aan tafel zitten Daan Bonenkamp, Laurens Vreekamp en Spraakmaker Isolde van den Eynde.

Een arts die verbonden is het aan het Erasmus MC stuurde een bericht aan de media dat er een 'besmettelijke verlammingsziekte' in Gaza 'rondwaart.' Dit bericht stuurde de arts vanuit diens betrokkenheid bij een artsencollectief dat zich inzet voor Gaza, niet namens het Erasmus MC. Het Erasmus MC distantieerde zich vervolgens van het bericht, waardoor er verwarring is over de 'besmettelijke verlammingsziekte' waar de arts het over heeft. "Er waren wat elementen waarvan je zegt: dit had beter uitgezocht moeten worden", reageert onderzoeksjournalist Hansje van de Beek. Volgens onderzoeksjournalist Sofyan el Bouchtili is er sprake van een trend waarbij nieuwsmedia alles zo snel mogelijk willen plaatsen. "In snelheid gebeuren dit soort fouten. Het is onhandig, vooral bij een onderwerp dat zo belangrijk is."

Aan tafel zitten Marc Veeningen, Aimée Kiene en Spraakmaker Tim Knol. De voedseldroppings in Gaza maakt het voor journalisten mogelijk om actuele beelden van de oorlog te maken vanuit vliegtuigen. Een 'monotoon grijs', zoals Volkskrant-journalist Jenne Jan Hotland het omschrijft. De enorme verwoesting wordt daardoor duidelijk, evenals hoe gevaarlijk dit soort ondernemingen zijn. Aimée Kiene, hoofdredacteur van Volkskrant Magazine, vond het verhaal "indrukwekkend" en "belangrijk", omdat dit voor het eerst is dat Westerse journalisten weer bij het gebied in de buurt komen. "Het is belangrijk om daar met eigen ogen te kunnen kijken." Marc Veeningen, hoofdredacteur nieuws bij Talpa, ziet dit als een "snipper" van wat er aan informatie komen gaat. "Het echte verhaal zal op de grond gehaald moeten worden en daar is nog altijd geen toegang toe. Het is in elk geval iets."

Onderzoeksjournalisten van RTL Nieuws kwamen in contact met een hacker in Groot-Brittannië die hen informatie aanbood over een huurmoordernaarlijst op het zogenoemde dark web. Daar stonden ook zeven Nederlanders op, waaronder een lerares, een ambtenaar en een verpleegkundige. Het bleek een oplichtingsconstructie, maar de personen die op zoek naar een huurmoordenaar waren "bloedserieus" in hun verzoek. "Moord op bestelling is bijna onvoorstelbaar", zegt Jan Slagter, directeur bij Omroep MAX. Bij dit soort verhalen werkt RTL Nieuws uiteraard samen met politie en justitie. "De relatie tussen journalistiek en justitie schuurt soms", merkt columnist Roos Schlikker op. "Soms is informatie die je krijgt op een strafbare manier verkregen, dus je wil afstand houden van justitie", verklaart Siebe Sietsma, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws. 

De gijzelaars die Hamas vasthoudt, hebben ook te kampen met ondervoeding doordat er geen voedsel en water Gaza binnenkomt. Volgens journalist Hugo Logtenberg is het "geen toeval" dat deze beelden juist nu verschijnen. "Israël merkt dat de druk enorm groot wordt om in te grijpen, voor Hamas zijn de gijzelaars hun enige wisselgeld. Wie heeft de langste adem? Dit is de uithongering van elkaar." Het is nog de vraag hoe deze beelden naar buiten zijn gekomen. Ondertussen roepen oud-leiders van de Israëlische geheime dienst en oud-topfunctionarissen van het leger Trump op om een einde te brengen aan de oorlog en 'te redden wat er te redden valt.' Volgens Logtenberg is het "bijzonder" dat ze dit zo "publiekelijk" doen. "Het speelveld wordt in die zin weer verlegd." 

Aan tafel zitten Jan-Kees Emmer, Kefah Allush en Spraakmakers Paul van Ass. Eveline van Rijswijk van het Taalteam sluit het Mediaforum af. Journalist Derk Sauer is dinsdag op 72-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een zeilongeluk. Jan Kees Emmer (voormalig adjunct-hoofdredacteur Telegraaf) zat pasgeleden nog met Sauer in een talkshow. 'Een fascinerende vent', omschrijft Emmer hem. Sauer was oprichter van 'The Moscow Times' en haalde de krant, na de Russische in val in Oekraïne, naar Nederland. 'Hij heeft ervoor gezorgd dat DPG de gastheer is van de Russische journalisten', aldus Emmer. 'Laten we hopen dat DPG dat niet alleen voor Derk heeft gedaan, maar er ook echt achter blijft staan om deze een veilige haven te bieden.' Programmamaker Kefah Allush had ook bewondering voor Sauer. 'Je merkte aan alles zijn liefde voor Rusland en de Russen. Maar aan de andere kant kon hij ook kritisch zijn.'

Aan tafel zitten Carmen Fernald, Niki van der Naald en Spraakmaker Nicolaas Veul. De eerste peilingen over de aanstaande verkiezingen zijn uitgekomen. VVD lijkt verder weg te zakken waar het CDA naar een derde plek lijkt te klimmen, met de PVV en GL-PvdA nog altijd als koplopers. Maar hoeveel waarde moet er gehecht worden aan zulke vroege peilingen? "Het is allemaal heel relatief en extreem vroeg, dat moeten we benadrukken", aldus Niki van der Naald, adjunct-hoofdredacteur van De Gelderlander. "Je kunt wel zeggen dat er een Bontenbal-effect is. Dat proef je en zie je in de samenleving." Programmaker Nicolaas Veul hoopt dat er een regering komt die kan samenwerken. "Ik hoop dat de redelijkheid wint en het is prima als Bontenbal het gezicht daarvan is." Carmen Fernald, hoofdredacteur van de NTR, hekelt hoe partijen op voorhaan elkaar al uitsluiten. "Daar gaan de kiezers toch over?"

De aangekondigde Nederlandse maatregelen tegen de Israëlische regering hebben ook de Israëlische media gehaald. De sancties komen wat Omroep MAX-baas Jan Slagter "te laat", maar "het signaal" komt over. "We staan achter het Joodse volk, maar voor mij is er een kantelpunt. Het heeft niets met Israël en de inwoners te maken, het is de regering die een volk aan het uitmoorden is." Volgens media-adviseur Elger van der Wel laat dit zien hoe "complex" diplomatie is. "Elk woord dat je kiest, heeft impact. Het kan daardoor escaleren." Schrijver Jeroen Smit vreest dat het slechts "symboolpolitiek" is en vraagt zich af wat dit zal uithalen.