De Jortcast

Terwijl we de overheid steeds meer taken toevertrouwen om de burger te behoeden voor en bevrijden van elk mogelijk ongemak, moet zij ook kleiner (lees: minder ambtenaren) en efficiënter. Daarvoor vertrouwen we op digitalisering, maar dat is volgens prof. dr. Reijer Passchier, hoogleraar Digitalisering en Democratische Rechtsstaat, geen goed idee. Volgens hem verliezen we steeds meer controle aan algoritmes en data: geen bureaucratie, maar een datacratie. Ondertussen glijden we af naar een modern feodaal systeem, met de grote techbedrijven als nieuwe machthebbers. Al met al een zonnig vooruitzicht op 2025 – gelukkig heeft de prof ideeën over een mogelijke uitweg. 

Er zijn al flink wat weddenschappen gelegd wanneer dit kabinet gaat vallen. Of is onze parlementaire journalistiek zo belabberd dat we alleen de bijzaken van kleine rellen volgen en blijft de coalitie van BBB, NSC, VVD en PVV bijeen in 2025? Welke politieke communicatielessen vallen er te trekken uit de nieuwjaarswensen van de verschillende partijen? We vragen het onderzoeker en journalist dr. Chris Aalberts. Zijn podcast heet 'Hoe het allemaal misging' en is hier te vinden: https://open.spotify.com/show/1keJZdNw0S7VgcQTALYDoW Het artikel over Den Helder is hier te lezen: https://chrisaalberts.nl/2024/12/29/waarom-de-pvv-nog-heel-lang-groot-blijft-en-groenlinks-pvda-daar-niets-aan-verandert/  

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 4 januari waar Jort Kelder belt met BBB-Kamerlid Marieke Wijen-Nass over kamerverhuur voor daklozen (via het Leger des Heils). Met dr Chris Aalberts bekijken we de nieuwjaarswensen van de politieke partijen. En met prof. mr. dr. Reijer Passchier bespreken we zijn laatste boek 'De vloek van Big Tech' over de gevaren van de grote technische bedrijven.  

Zijn universiteiten en financieringsorganisaties zoals de NWO te eenzijdig? Er is ruimte voor onderzoek steunen dat bestaande ideeën over klimaat, gender en diversiteit (van mensen) bevestigt en er is aanleiding om aan te nemen dat kritische tegengeluiden worden genegeerd. Hebben machtsinstituties als de KNAW en de NWO (met de beste bedoelingen) een monster gecreëerd? Jort Kelder leidt het debat met zijn gasten, dr. Steije Hofhuis, docent cultuurgeschiedenis en postdoctoraal onderzoeker aan het Wissenschaftszentrum Berlin, literatuurhistoricus en 18e eeuw-expert dr. Marleen de Vries en dr. Matthijs Lok, historicus Europese Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en conservatisme-kenner. Over de anti-intellectualiteit van het huidige debat, en het onder druk staan van uit de 18e eeuw verworven waarden als en vrijdenken.

Hebben we een migratiecrisis of een opvangcrisis? En is Nederland in de basis tolerant, of willen we dat vooral graag geloven? Het zijn vragen die ervoor hebben gezorgd dat de migratiewetenschap hét onderwerp werd van het politieke debat. En volgens dr. Steije Hofhuis voeren migratie-optimisten hierin de boventoon. Is er genoeg ruimte voor een kritisch verhaal over migratie? En waren de gevoerde discussies over migratie wel inhoudelijk, of draaide het enkel om semantiek? Hofhuis doet onderzoek naar het inzetten van ons migratieverleden in het publieke debat, en stelt de diagnose. 

Dr Kelder & de redactie (bij monde van Milou Brand) spoelen het jaar terug en bespreken de mooiste momenten in de breedste zin des woords. Van competitie met prof. dr. Andreaas Kinneging tot hormonale gesprekken met prof. dr. Iris Sommer – en alles daar tussenin.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder met drie gasten in gesprek gaat over valse nostalgie. Waar zijn wij onterecht nostalgisch over? Aan tafel zit historicus dr. Steije Hofhuis met wie Jort praat over de staat van onze migratiewetenschap. Met dr. Marleen de Vries hebben we het over de vergeten achttiende eeuw. Ook te gast is dr. Matthijs Lok, die gespecialiseerd is in het conservatieve gedachtegoed

In deze Jortcast doet Milou Brand een uitspraak over de Arabische wereld waar het volgens haar meer om vergelding dan zelfverdediging zou draaien in conflicten, zij vindt die uitspraak achteraf ongepast. Avrotros en Milou Brand betreuren deze uitspraak en Milou Brand biedt excuses aan eenieder die hier aanstoot aan heeft genomen. Juffrouw Brand heeft zich ongelukkig uitgedrukt en niet willen generaliseren. Ze sluit graag af, zoals altijd in de Jortcast, met een verzoenend gedicht. Bij deze, het einde van een gedicht van Lucas Rijneveld: Het volgende moeten we onthouden: dat we allemaal als vluchteling geboren worden, op zoek naar de juiste plek, naar veiligheid en wat voorspoed, een liefkozende blik. Dus maak vrij baan in het hart, want daar is een onmeetbare ruimte. En bedenk dit: in ieder welkom zit een schuilkelder. Als de oorlog komt, mag Jort dan bij jou? Volgens navo-baas Mark Rutte moeten mensen er rekening mee gaan houden dat er oorlog uit kan breken. Een roep die vooral gericht is aan de

Een terugblik op het verleden jaar, deel II, waarin vrouwen als Merkel en Harris het veld ruimden. Daarvoor in de plaats? Musk, Trump... Dr. Daniela Hooghiemstra voorspelt dat 2025 het Jaar van de Man wordt. Ook memoreert dr Kelder de andere (grapje, red.) rampspoed op het wereldtoneel, met dr. David Criekemans, de Rob de Wijk van Vlaanderen, en de staatsrechtkundige prof. dr. Wim Voermans uit Leiden.

Tot voor kort was het concept ‘rechtsstaat’ hoogstens een handzame stok om mee te slaan naar bananenrepublieken en af en toe een goed scrabblewoord. In het jaar 2024 is dit concept uitgegroeid tot een belangwekkend begrip dat politici betwisten. Al in de kabinetsformatie werd bekeken hoe het beoogde beleid kan stroken met de grondwet. Later werd een poging gedaan de kamer buitenspel te zetten in het migratiedebat. Het extra-parlementaire systeem en haar gebrek aan coalitiediscipline heeft geleid tot een vorm van mes op de keel-politiek. Kortom, het Haagse politieke jaar is bewogen geweest. Prof. dr. Wim Voermans, dr. Daniela Hooghiemstra en prof. dr. David Criekemans nemen het graag even met u door.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder prof. dr. Wim Voermans, dr Daniela Hooghiemstra en prof. dr. David Criekemans te gast heeft. Aan de hand van fragmenten van het afglopen jaar nemen ze ons nieuwe kabinet én onze positie in de wereld door. Hoe sterk is Schoof? Was dit het jaar van de man? En wat betekent de waarschuwing van Rutte dat we ons geestelijk moeten voorbereiden op een oorlog?    

Wat betekent de moord op een CEO door Luigi Mangione in de Verenigde Staten? Is dat het begin van een revolutie en is de klassenstrijd nu losgebarsten? Te gast zijn tech-investeerder dr. Eva de Mol die veel in de VS komt en dus ook veel in aanraking komt met ook die grote bedrijven. Ook aangeschoven bij Jort Kelder is prof. dr. Marcel Lubbers, hoogleraar Interdisciplinaire sociale wetenschap. Hij doet onder andere onderzoek naar kiesgedrag, ook onder jongeren. En natuurlijk is de ’doctorssassistente’ Milou Brand er. Zij leest tot slot tevens een gedeelte van het gedicht voor ‘bijna dertig’ van Menno Wigman. 

Zijn Gen-Z’ers conservatiever dan de generaties die hen voorgingen? Of zijn Andrew Tate en TradWives slechts extremen terwijl de meeste jongeren dapper strijden voor gelijke rechten, klimaat en de queer community? Het afgelopen decennium is er toch echt sprake van een daling in liberaal stemmen en in 2023 werd door zowel jonge mannen als jonge vrouwen het meest conservatief gestemd sinds 1971. Wat is er toch met onze jongeren aan de hand? Te gast is socioloog prof. dr. Marcel Lubbers. Jortcast met dr. Jasper Lukkezen over bezuingingen: #814- Slappe hap van Heinen. https://open.spotify.com/episode/7umknK0rLmuRSAGnKcoLjb?si=6f84224f701740fa

Zit u lekker? Waarschijnlijk wel. Uw Amerikaanse evenknie is daarentegen in het zweet des aanschijns zijn brood aan het verdienen. De Verenigde Staten kent inmiddels 641 unicorns, bedrijven die meer dan een miljard waard zijn, de EU zet daar tegenover een schamele 128 unicorns neer. De vergelijking gaat mank. Dr. Eva de Mol, wetenschapper en ondernemer pur sang, komt ons uitleggen dat het niet alleen aan deze tastbare zaken ligt. Het geestelijk klimaat in Europa, met name in het immer behoudende en voorzichtige Nederland, werkt voor de gemiddelde ondernemer als een afstompende factor. Als de ondernemer zijn nek uitsteekt kan hij rekenen op regelgevend zand in de motor en een ambtelijke out-of-office melding. Hoe maken we van Nederland een toekomstbestendige en interessante broedplaats van nieuw techtalent? Waarom moeten we op scholen programmeren? Kortom, hoe gaan we in Nederland groot leren denken?

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 14 december. Jort belt met Kamerlid Diederik van Dijk (SGP) over de situatie in Syrië en met name die van de christenen. Te gast is dr. Eva de Mol over waarom Europa en Nederland zo achterlopen op de economische groei van de VS. Hoe kunnen wij ook zo worden als de Amerikanen? De jonge dr. Hanne Stegeman heeft onderzoek gedaan naar online sekswerk en prof. dr. Marcel Lubbers doet onderzoek naar het kiesgedrag van onder andere jongeren en het verschil in stemmen tussen jongens en meisjes.  

Waarom gaat dat aantal geboortes maar niet omhoog ondanks dat veel mensen toch parttime werken en dus redelijk de tijd hebben om een kind te verwerken en verzorgen? Jort Kelder  vraagt het demograaf emeritus prof. dr. Jan Latten en onze mobiliteitsexpert die vooral in de mannensector van tech en AI zit (wat dan weer typisch Nederlands is?) dr. Carlo van de Weijer. 

Sommige dingen horen waarschijnlijk binnenkort tot het verleden en een van die dingen is de ronkende motor van een Alfa Romeo of een Porsche. We gaan uiteindelijk toch over op de elektrische auto en die zal steeds vaker uit China komen. Kan onze Europese auto-industrie dit overleven? Of rijden we straks allemaal in een zelfrijdende leenauto of supersnelle trein? Te gast is dr. Carlo van der Weijer, verbonden aan de TU/e en visionair wat betreft onze mobiliteit. 

Nu de nieuwe berekeningen over het inwonertal van Nederland bekend zijn, is het debat in de Tweede Kamer nog verder opgevlamd. Hoe gaan we met elkaar en de ruimte om? De meeste ophef veroorzaakte de motie van Bente Becker (VVD): ‘die de regering verzoekt gegevens over culturele en religieuze normen en waarden van Nederlanders met een migratieachtergrond bij te houden’.  Wat willen we met Nederland? Vooral veel mensen en dan vooral grijze en nieuwe Nederlanders? Of we kunnen doorgroeien en ook net zo opgeruimd zijn als Singapore. Of de rem erop. Of juist oproepen meer baby's te krijgen. Te gast is emeritus prof. dr. Jan Latten, voormalig hoofddemograaf van het CBS, die al jaren waarschuwt voor de 23 miljoenste inwoner. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Jesse Six Dijkstra (NSC) over 'Manifest Lokaal Gezag' van de regioburgemeesters. Hij spreek emeritus prof. dr. Jan Latten over de motie van Beckers (VVD) die voor veel ophef zorgde en wat we moeten doen met een uitdijende Nederland. De jonge dr. Bram Vroege deed onderzoek naar de samenwerking van de EU-lidstaten qua defensiebeleid en ontwikkeling van wapens. En we hebben het over de auto, verdwijnt die uit het straatbeeld? Met dr. Carlo van de Weijer.   

Vol = vol, deze week bemoeide zelfs Links zich ermee nadat de berekeningen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 bekend werden. Prof. Dr. Jan Latten, ex hoofddemograaf van het CBS, roept al jaren op tot meer discussie over het aantal inwoners. En: auto’s. Kunnen we de Europese auto-industrie ten grave dragen en sjezen we straks allemaal Chinees? En belangrijker: wat doet dat met het straatbeeld… Techexpert dr. ir Carlo van de Weijer verbonden aan de TU Eindhoven schuift aan.