Pretletters

Op het Symposium “Als horen en zien je vergaan” op Zaterdag 19 januari 2019 in het Beatrixgebouw Utrecht hadden we een gesprek met de docent doofblindheid Irma Bosman. Vervolgens interviewden we Johan Groskamp via een gebarentolk, die in de handen het gesprek overzet. Er vallen stiltes in het gesprek. Dan wordt er gecommuniceerd. Een bemoedigende toespraak hield Jan Terlouw nadat hij het boekje “Ongehoord & Ongezien” in ontvangst had genomen. Zowel technisch als moreel is de maatschappij vooruit gegaan. Laat de vooruitgang niet te ver doorschieten.

Berry den Brinker vertelt over een onderzoek in Amsterdam naar de mogelijkheden voor mensen, die gebruik maken van het doelgroepenvervoer, meer gebruik te laten maken van het Openbaar Vervoer. Waar liggen de barrières en waar zitten de mogelijkheden. Hoe kan de omgeving worden verbeterd zodat mensen makkelijker gebruik gaan maken van het Openbaar Vervoer.

De circusdirecteur Arlette Hanson maakt theaterbeleving mogelijk voor blinden en slechtzienden. Ze heeft daarvoor de Stichting “Komt het Zien” opgericht. Theater, festival of evenement wordt met een audiobeschrijving door blindentolken begrijpbaar gemaakt. Dankzij deze live audiodescription en speciale inleiding is alles te volgen. Via een koptelefoon hoort men de gebeurtenissen beschrijven door de blindentolken.

De braille docente Gyntha Goertz ontwikkelde een boekje waarmee blinde kinderen in kleine stapjes braille kunnen leren. Met makkelijke woordjes wordt een verhaaltje verteld. Herkenbare voelbare en kleurrijke plaatjes maken het Voeljeleesboekje aantrekkelijk ook voor andere kinderen. Het boekje moet letterlijk onder hun neus worden gelegd, want ze komen braille anders weinig tegen. Bij elk boekje hoort een voorwerp voor de herkenbaarheid. Het is stevig en kan tegen een stootje. Met dank aan Chrit Wilshaus van Horizon Magazine voor het overnemen van het interview.

Over de ontwikkelingen van het Oogcongres praten we met de directeur van het Oogfonds Edith Mulder. Begin november vond het derde succesvolle congres in Utrecht plaats. Bijna 600 mensen luisterden aandachtig naar de uiteenzettingen over de veelbelovende gentherapieën en robotisering in de oogzorg.

Een vergrootglas in het oog maakt Frank Kerkhoff mogelijk in zijn kliniek in Eersel. Er wordt een loep geplaatst in het oog voor een normaal staarlensje. Voor dichtbij zien kan zo de handloep vervangen worden. Er wordt dus eigenlijk een leeshulpmiddel in het oog geplaatst. Met dank aan Chrit Wilshaus van Horizon Magazine voor het overnemen van het interview.

Oogarts Bert van der Pol vertelt in zeven delen over de aandoeningen van het oog. Deel 7. Glaucoom en Macula degeneratie zijn samen met Staar de drie grote oogaandoeningen. Aan Staar kun je worden geopereerd en de achteruitgang van de Macula kan worden beperkt. Oogdruk speelt een belangrijke rol bij Glaucoom. Het leidt tot verlies van zenuwweefsel waardoor er gaten vallen in het gezichtsveld. Dit verval kan worden beperkt door drukverlagende oogdruppels. Door vergrijzing en de oogbehandelingen krijgen we meer slechtzienden en minder blinden. Diabetische retinopathie geeft netvliesprobleem. De microvaatjes functioneren niet goed. Ze gaan lekken en daarop worden nieuwe bloedvaatjes aangemaakt van slechte kwaliteit.

Google Tango technologie heeft de mogelijkheid op de vierkante centimeter te navigeren. Tim in ;t Veld onderzoekt in samenwerking met Bartimeus de mogelijke toepassingen hiervan. Een route kan worden uitgezet in een gebouw en deze kan dan met de APP worden gevolgd.

Plotseling heeft de Macula Vereniging een nieuwe voorzitter: Bram Harder. Heeft hij inmiddels al een beleidsvisie ontwikkeld? Er komt in ieder geval een drie jarenplan. Belangenbehartiging zal een belangrijk onderdeel vormen. Het mislukken van de intensievere samenwerking met onder andere de Oogvereniging heeft deze onverwachte wisseling van de wacht blijkbaar uitgelokt.

Oogarts Bert van der Pol vertelt in zeven delen over de aandoeningen van het oog. Deel 6. Een aantal oogaandoeningen komen in deze aflevering ter sprake. Met name circulatiestoornissen. Lekkende bloedvaten en verstoppingen zijn meestal onherstelbaar. Er komen maar weinig tumoren voor in het oog. Een huidtumor in de oogleden kan worden weggesneden. Een oogletsel trauma wordt meestal veroorzaakt door vuurwerk. Nederland is hierin toploper. De veel voorkomende degeneratieve oogaandoening Staar is te opereren. 180.000 keer per jaar wordt in ons land een lens vervangen door een kunstlens. Bijziendheid wordt steeds meer een probleem. Er zijn onschuldige vormen, maar er kan ook slechtziendheid uit voort komen. Kinderen zouden meer buiten moeten spelen!

Met de gratis Voorlees-APP Seeing-AI kun je heel eenvoudig de ondertitels laten voorlezen van alles wat er op je televisiescherm of beeldscherm verschijnt. Er zijn dus geen beperkingen. Wat je nodig hebt is een Smartphone met de APP Seeing-AI, een plankje en een postelastiek. Je plaatst de smartphone op z’n kant op het plankje. Span het elastiek om het plankje en de smartphone en richt de smartphone zodanig dat de ondertiteling volledig bovenin het scherm wordt getoond. In de optie “Short Text” en met de Voice Over ingeschakeld worden alle ondertitels live voorgelezen.

In het Neuro Imaging Centre (NIC) in het Universitair Medisch Centrum Groningen wordt met behulp van hersenscans onderzoek gedaan naar de hersenactiviteit van diverse aandoeningen, zoals oorsuizen. Sandra Hanekamp deed onderzoek naar de invloed van de hersenen op Glaucoom en promoveerde hierop. Sandra gaat na haar promotie in Amerika verder onderzoek doen met behulp van hersenscans.

Oogarts Bert van der Pol vertelt in zeven delen over de aandoeningen van het oog. In deel 5 gaat hij verder in op Ontstekingen en Degeneraties. Een ontsteking is een basale afweerreactie op een bacterie. Een ontsteking in het oog is lastig te herkennen. Vaak gaat het vanzelf over. Het kan overal in het oog voorkomen, behalve in de lens. Alle onderdelen in het lichaam degenereren. Dus ook de Macula. Iedereen zal ermee te maken krijgen als je maar oud genoeg wordt. Degeneratie is niet heelbaar. Alleen aan de complicaties kan iets worden gedaan.

De laatste jaren zijn er meerdere voorleesfuncties op de markt gekomen, zoals de Voorleesloep en de Voorleesbril. Onlangs is ook de Voorlees-APP Seeing-AI op de Smartphone beschikbaar gekomen, korte teksten en documenten kunnen met behulp van de Voice Over worden voorgelezen. Fieke Morres geeft hierover uitleg en brengt nog een paar andere mogelijkheden aan de orde.

Te hoge oogdruk wordt traditioneel gezien als dé oorzaak van Glaucoom, maar zijn er ook andere oorzaken aan te wijzen. Sandra Hanekamp deed onderzoek naar de invloed van de hersenen op Glaucoom met behulp van hersenscans en promoveerde hierop. In haar onderzoek bleek dat Glaucoom niet alleen wordt veroorzaakt door te hoge oogdruk. De druk vanuit de hersenen lijkt ook een rol te spelen.

Oogarts Bert van der Pol vertelt in zeven delen over de aandoeningen van het oog. Deel 4. Gentherapie voor erfelijke netvliesaandoeningen zoals Retinitis Pigmentosa en Macula Degeneratie staan tegenwoordig sterk in de belangstelling. Daarvoor wordt er gezocht naar de genetische afwijkingen. Bij de netvlies degeneratie aandoening, Ziekte van Leber, zijn veelbelovende resultaten geboekt. Het genetisch defect wordt eruit gesneden en vervangen. Kinderen hoeven dan niet meer blind te worden. Voor volwassenen zou het wel eens problematisch kunnen zijn weer te kunnen zien.

Ben Kofflard is als directeur van Optelec al jaren lang nauw betrokken bij de wereld van blinden en slechtzienden. Het was een zeker toeval dat hij hier terecht kwam. Ben is een echte Rotterdammer en dreef als kind al allerlei handeltjes. Als jongen kon hij redelijk voetballen bij Sparta. Het ging hem gemakkelijk af op school. Na het atheneum deed hij de heao en later bedrijfskunde. Het bedrijfsleven trok hem wel. Hij kwam in technische bedrijven terecht, zoals een oliemaatschappij en vervolgens in de medische technische handelswereld. Het organiseren van het voetballen komt hem nu als manager

Edwin Prosman is als directeur van Iris Huys nauw betrokken bij de wereld van blinden en slechtzienden. Op elke beurs is hij aanwezig. Het leek er vooralsnog niet op dat hij in deze branch zou gaan werken. Op advies van zijn vader ging hij zich bezig houden met elektrotechniek. Na zijn dienstplicht kwam hij door een advertentie in aanraking met hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden. Het besef komt bovendrijven dat hij uit een echte ondernemersfamilie afkomstig is. Zoveel interesse op school had hij niet, maar in militaire dienst oefende hij met leiding geven en dacht daar verder over na. Hij heeft er nu nog veel plezier van in zijn bedrijf.

Voor Solutions Radio werkte Werner Haan jarenlang in Amerika. Hij vertelt over zijn ervaringen met hulpmiddelen en voorzieningen voor blinden en slechtzienden in Amerika. In het algemeen is het in Amerika zeker niet beter geregeld dan in Nederland.

Oogarts Bert van der Pol vertelt in zeven delen over de aandoeningen van het oog. Deel 3. Als er licht op het netvlies komt, wat gebeurt er dan met het zenuwsignaal. Via een kruising achter de ogen gaat het naar de achterste hersenschors. We gebruiken circa 30% van de hersenen voor het visuele systeem. Ontstaansoorzaken van oogaandoeningen hebben vele bronnen. Erfelijke aandoeningen komen redelijk veel voor. Bij kinderen is dat zelfs voor de helft. Dit hoeft niet aangeboren te zijn.